12th TDF : Day 4 : Μοnday 15.3.2010

1. Λέρος, Η Ελευθερία Είναι Θεραπευτική, [Greece], Ανδρέας Λουκάκος, [2003], ***1/2

Πολύ ώριμη και προσεγμένη δουλειά, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι πρόκειται για την πτυχιακή εργασία του 25χρονου τότε σκηνοθέτη. Παρουσιάζεται η συνοπτική ιστορία του Κρατικού Θεραπευτηρίου Λέρου, οι τραγικές συνθήκες που επικρατούσαν μέχρι και ελάχιστα χρόνια πριν [χρειάστηκε ένα αποκαλυπτικό βρετανικό ρεπορτάζ για να έρθουν στο φως οι εικόνες όχι απλά ντροπιαστικές, αλλά παρόμοιες με αυτές ενός στρατοπέδου συγκέντρωσης, για να αρχίσει να αλλάζει η κατάσταση, με κοινοτικές επιδοτήσεις όπως είναι φυσικό..], η ιδιότυπη σχέση των ασθενών με τους κατοίκους του νησιού που στρατολογήθηκαν σχεδόν ως νοσηλευτικό προσωπικό.. συνολικά μια κατατοπιστική και ώριμη καταγραφή, έστω και με ανεπαρκή τεχνικά μέσα.

Ήταν μεγάλη η έκπληξή μου όχι τόσο για τη χρησιμοποίηση τριών τραγουδιών των Sigur Ros για τη μουσική επένδυση, όσο για την ειδική άδεια που απέσπασε ο σκηνοθέτης από το συγκρότημα. Πολύ θα'θελα να μάθω το πως το κατάφερε..

Παρακάτω μπορείτε να δείτε το 29λεπτο φιλμ σε τρία μέρη:







Να το δω? : Σε λίγο θα μου ζητήσεις να σου στείλω και το DVD..


2. Οι Γυναίκες Με Τα Μαύρα, [Greece], Ανθή Νταουντάκη, [2006], ***1/2


Αντιγράφω: "Το χωριό Μαράλια στην ορεινή Κρήτη κατοικείται σήμερα από πέντε ηλικιωμένες γυναίκες. Και οι πέντε είναι χήρες. Είναι οι γυναίκες με τα μαύρα· που έζησαν το θάνατο των συζύγων τους και τη σταδιακή αναχώρηση των παιδιών τους για τις πόλεις· που αρνούνται τις εύκολες παροχές της ζωής σε ένα αστικό κέντρο και υπερασπίζονται ακόμη το δικαίωμά τους στην αυτάρκεια. Γυναίκες σύζυγοι, μητέρες, γιαγιάδες, αγρότισσες, αλλά και φορείς μιας προφορικής παράδοσης που χάνεται. Γυναίκες που η ζωή τους καθορίστηκε από μια στάση συνεχούς εγκαρτέρησης. Σήμερα, οι γυναίκες αυτές, αποδεσμευμένες από τους ρόλους που είχαν επιφορτιστεί στο παρελθόν, απόλυτοι κύριοι πια του εαυτού τους και του τόπου τους, μας κάνουν κοινωνούς της καθημερινότητάς τους μέσα από ένα χρονικό σε τέσσερις εποχές∙ και αποκαλύπτουν ένα λόγο σκληρό, που μιλά για τις προσωπικές μνήμες, για τους άρρητους νόμους της τοπικής κοινωνίας, για την κρυμμένη θηλυκότητά τους, για τις προσωπικές τους θυσίες"

Αν δεν έχετε γεννηθεί/ζήσει στην ελληνική επαρχία ή δεν έχετε/είχατε έστω παπούδες/γιαγιάδες σε κάποιο ελληνικό χωριό είναι πολύ δύσκολο να καταλάβετε το πόσο υπέροχη και συγκινητική είναι η 'οικογενειακή' αυτή ταινία της Ανθής Νταουντάκη..

Να το δω? : Σε κάποιο ζάπινγκ όλο και θα το πετύχεις κάποτε στην ΕΡΤ..


3. When The Dragon Swallowed The Sun, [USA], Dirk Simon, ***1/2


"Πόσους μήνες διήρκεσαν τα γυρίσματα του φιλμ?" ρώτησε κάποιος το σκηνοθέτη μετά το τέλος της ταινίας. "Επτά χρόνια" ήταν η απάντηση. Γυρίζοντας στο Θιβέτ, την Κίνα και την Ινδία σχεδόν πάντα χωρίς άδεια, ο Simon προσπαθεί στο δίωρο αυτό [και συχνά δύσκολο στην παρακολούθησή του] φιλμ να συμπιέσει αυτά τα 7 χρόνια έρευνας και τις 800 ώρες γυρισμάτων, ρίχνοντας ταυτόχρονα φως στο πολύπλοκο θέμα της κινεζικής κατοχής στο Θιβέτ, λίγο πριν την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου. Ο Simon παρουσιάζει τις απόψεις, τη ρητορική, την αγωνία ανθρώπων όπως ο Δαλάι Λάμα, διάφορων αξιωματούχων, ακτιβιστών, αυτοεξόριστων στο εξωτερικό, φοιτητών κ.α. Απόψεις διαφορετικές ως προς την τακτική που θα μπορούσε να εφαρμοστεί, από τη μή βία και την προσέγγιση της Κίνας που πρεσβεύει ο Λάμα, ως την αποδυνάμωση του εχθρού εκ των έσω με τη μέθοδο της δολιοφθοράς που προτείνει κάποιος άλλος. Παρουσιάζει βέβαια, για τους τύπους, και τις απόψεις κάποιων Κινέζων [μεταναστών στις ΗΠΑ], η άποψή του όμως είναι ξεκάθαρη: ή τους καταδικάζεις ή με τη σιωπή σου συντηρείς την υπάρχουσα κατάσταση.

Έχει πραγματικά ενδιαφέρον το πως η διεθνής κοινότητα αντιμετώπισε με συμπάθεια [στα λόγια] τους Θιβετιανούς και τις διαμαρτυρίες τους κυρίως κατά την Ολυμπιακή Λαμπαδηδρομία του 2008, για να τους παρατήσει έκτοτε στη μοίρα τους, καθώς τα εκατομμύρια φθηνά εργατικά χέρια της Κίνας δεν αντικαθιστούνται εύκολα. Ο παραλληλισμός όμως του Κινεζικού καθεστώτος και των αγώνων του Πεκίνου με το αντίστοιχο Ναζιστικό και αυτούς του Βερολίνου, υπό τους ήχους των πυροτεχνημάτων της τελετής έναρξης, είναι πραγματικά ανησυχητικός μέχρι ανατριχίλας!

Εξαιρετική η μουσική επένδυση των Thom Yorke, Philip Glass, Damien Rice, original ή μή.



Να το δω: Αν μή τι άλλο, θα θέλεις να το δεις για τα τρία original θέματα του Thom Yorke και μόνο.


4. Cycling The Frame, [Germany], Cynthia Beatt, [1988], ***1/2



Η Beatt κινηματογραφεί μια νεαρή, ψηλή και άχαρη μακρομαλλούσα Tilda Swinton σε μια διαδρομή με το ποδήλατο κατά μήκος του Τείχους του Βερολίνου, ένα μόλις χρόνο πριν από την πτώση του. Η Swinton τριγυρνά ποδηλατώντας, σαν το αγριοκάτσικο, μουρμουρίζει, απαγγέλει, τραγουδάει, σκαρφαλώνει, κρυφοκοιτάζει κάτω από χαραμάδες στην απέναντι πλευρά, η φόρτιση που προκαλεί ο άγνωστος κόσμος που βρίσκεται από την άλλη πλευρά είναι προφανής.. εικόνες δυνατές από το πολύ πρόσφατο παρελθόν που τώρα μοιάζει τόσο ακατανόητο..

Η Beatt εξηγεί μοναδικά γιατί διάλεξε το ποδήλατο ως μέσο για το συγκεκριμένο φιλμ:

"It was an ideal way to follow the Wall. You sit and travel in a direction, your head is free, you can take your time or speed along, and your thoughts flow with you. The blood is pumping through your body. It’s mentally and physically stimulating. And, above all, you’re free.."

Να το δω? : Και ποδήλατο, και Βερολίνο, και Tilda Swinton.. ε αυτό δε χάνεται


5. The Invisible Frame, [Germany], Cynthia Beatt, [2009], ****1/2


21 χρόνια, ένα Όσκαρ, κ.α.μ.ί.α ρυτίδα και μία κατάρρευση πολιτικού συστήματος αργότερα, το δίδυμο Beatt/Swinton επιστρέφει για μια νέα ποδηλατοβόλτα στη μήκους 160 χιλιομέτρων διαδρομή που κατείχε το Τείχος του Βερολίνου. Αν και είσαι προετοιμασμένος για γνώριμες εικόνες, γεμάτος ανυπομονησία να αναγνωρίσεις τα μέρη που με το ίδιο μέσο πρόσφατα επισκέφθηκες και αγάπησες, έστω και αν δεν πιστεύεις ότι αυτή η αναπαράσταση θα'ναι κάτι το τόσο σπουδαίο και σημαντικό όσο το πρώτο φιλμ, αυτό που ακολουθεί είναι πέρα από κάθε προσδοκία!

Ένα ονειρικό φιλμ, υπνωτικού ρυθμού, διάρκειας μόλις εξήντα λεπτών, που όμως θα'θελες να διαρκέσει ώρες ολόκληρες, παρακολουθώντας αυτή την τόσο γοητευτική γυναίκα/αγοροκόριτσο να ακολουθεί την ίδια διαδρομή, διαπιστώνοντας μαζί της τις αλλαγές όχι μόνο στην πόλη, τους ανθρώπους, τον κόσμο γύρω μας, αλλά ακόμη και στην ίδια την πρωταγωνίστρια. Η παρουσία της, το υπέροχο πρόσωπό της, η μοναδική φωνή της, οι στίχοι της.. απογειώνουν το φιλμ σε σημείο που να μη μπορείς να διανοηθείς την πιθανότητα του να γυριζόταν με κάποια άλλη στη θέση της..



Η 'μουσική' ή καλύτερα η σύνθεση ενός ηχητικού κόσμου, από τον Simon Fisher Turner δίνει έναν εξαιρετικό ρυθμό στο φιλμ, και σε συνδυασμό με την ποίηση που απαγγέλει η Swinton και τα δικά της αυτοσχεδιαστικά κείμενα, καθώς και τα υπέροχα πλάνα ενός Βερολίνου πολύ διαφορετικού από αυτό που περιμένεις να δεις [το 80% θα μπορούσα να ορκιστώ πως γυρίστηκαν σε κάποιο δάσος, στη Γερμανική εξοχή, ούτε καν στα άπειρα καταπράσινα Βερολινέζικα πάρκα], καθιστούν την παρακολούθηση του φιλμ μια μοναδική εμπειρία..



Να το δω? : Και Tilda Swinton, και Βερολίνο, και ποδήλατο.. ε αυτό δε χάνεται